Van angst naar trots, op avontuur in de Ardennen

Ik was onlangs met een van mijn beste vriendinnen en mijn zoon (lees: puber) een weekje op vakantie in de Ardennen. Om te zorgen dat we alle drie plezier hadden, zochten we naar geschikte activiteiten. Naast wandelen (voor de volwassenen) en lekker eten (voor iedereen), kozen we ook voor wat meer uitdagende activiteiten (voor de puber). 

Spanning en uitdaging

En zo kwamen we onder andere uit op een middagje klimmen onder begeleiding van een instructeur; een spannende, uitdagende activiteit. Ik hou wel van spannende dingen – zoals achtbanen in een pretpark – maar wel tot zekere hoogte. Dat ‘hoogte’ kun je letterlijk nemen: ik had op de site gezien dat het laatste onderdeel een zipline naar beneden is, de ‘deathride’ genaamd. Een soort kabelbaan, waarbij je met je tuigje aan een kabel hangt. 50 meter hoog, over de rivier de Ourthe heen. Slik!

Dus dat het einde van die activiteit spannend zou zijn, wist ik. Maar niet dat het begin ook al zo spannend zou zijn! Na een korte uitleg over hoe je jezelf zekert met een haak die aan je klimtuigje zit, en nog korter oefenen met het vast- en losmaken van die haak, gingen we klimmen. Recht omhoog. Meteen. Boven een weg waar auto’s reden. 

Sh*t, waar ben ik aan begonnen???

Na een minuut of tien klimmen zei mijn zenuwstelsel: ‘nope, ik ga niet meer verder.’ Wat lastig was, want ik was al een aantal meter geklommen, en onder mij waren anderen aan het klimmen. Dus ik kon niet terug.

Het hele klimmen viel tegen. Ik vond het niet leuk. Ik kon het ook niet goed, want ik werd onhandig door mijn angst en onzekerheid. Daardoor kon ik de haak niet goed losmaken en herbevestigen. Wat ongeveer elke halve à hele meter nodig was. Mijn gedachten zeiden ‘ik wil dit niet’, ‘ik kan dit niet’,  ‘dit is niets voor mij’, ‘ik kan niet terug’ en ‘waarom ben ik in godsnaam hieraan begonnen?!’ 

Instortingsgevaar!

Om het nog erger te maken, kon ik op dat moment niet verder klimmen, omdat er mensen voor me waren. En omdat ik halverwege een rots hing, moest ik me goed vasthouden om niet naar beneden te vallen. Mezelf met spierkracht en minimale ondersteuning onder mijn voeten vasthouden… Dat was de laatste druppel, en de paniek sloeg genadeloos toe.  

Mijn vriendin, die achter me was op het klimparcours, keek me aan en vroeg, “Gaat het?”. ‘Nee’, zei ik eerlijk. ‘Ik ben in paniek. Ik wil dit niet, ik kan dit niet.’ Gelukkig was zij niet in paniek, en kon mij met rustige stem weer in het hier en nu brengen. Ik voelde me even later weer rustig genoeg om verder te klimmen. En na een paar meter verder omhoog klauteren, kon ik op een vlak stuk staan. Pfff, even op adem komen en weer stevige grond onder me voelen. 

En… vanaf dat moment ging het steeds beter! Ik werd handiger in het los- en vastmaken van mijn haak, werd zekerder in mijn bewegingen, en de route werd diverser. Zo gingen we ook een horizontale ladder over, een touwbrug, roetsjten we aan een katrolbaan, en af en toe liepen we een stukje over rotsige paadjes.

Zenuwstelsel overload

Wat gebeurde er nou? Mijn zenuwstelsel voelde zich onveilig door de hoogte. Dit onveilige gevoel werd versterkt door mijn negatieve gedachten. Doordat het me fysiek niet goed lukte met die haak, en ik onhandig werd, werd deze negatieve kijk versterkt. En bovenal door het idee dat ik niet uit de situatie weg kon. Ik kon door de andere klimmers niet omhoog en niet omlaag. Ik zat vast. In een voor mijn zenuwstelsel beangstigende situatie.

In de eerste instantie kreeg ik stress (adrenaline, cortisol, energie) en werd mijn sympathische zenuwstelsel actief. Maar bij de ervaring dat ik niet weg kon, zakte  ik naar een ‘freeze’. Want het was té overweldigend voor mijn zenuwstelsel. Waardoor de enige mogelijkheid die het nog had was om in een freeze te komen. Niet bepaald behulpzaam als je dertig meter boven de grond hangt, maar wel begrijpelijk. 

Jezelf laten zien

Ik ben niet gewend om mezelf te uiten als ik me kwetsbaar voel. Ik oefen daarmee en het gaat steeds beter, maar het blijft lastig. Maar in deze situatie, waarin ik niet kon weggaan, of de schijn ophouden, was dat geen optie. Ik ken mijn vriendin goed genoeg om mijn masker te laten zakken en eerlijk te zeggen dat het helemaal niet goed ging. En doordat ik mezelf uitte, kreeg ik weer wat ruimte. En lucht. Letterlijk en figuurlijk. Haar ondersteuning bracht me voldoende naar een gevoel van veiligheid, zodat ik het aandurfde om weer verder te klimmen. 

Van angst naar trots

Het werd één van de beste ervaringen ooit! Toen ik eenmaal uit de ergste paniek was, en weer ging klimmen, kreeg mijn lichaam de kans om de adrenaline en andere stresshormonen op te gebruiken. Doordat het klimmen, en het los- en vastmaken van die stomme haak, steeds beter ging, had ik steeds meer vaart en gemak in het klimmen. Ik kreeg steeds meer vertrouwen dat ik dit fysiek wel kon. En het werd steeds leuker om te doen. Spannend, maar leuk. 

Zelfs het laatste onderdeel, de deathride, heb ik gedaan. En ik zal het niet mooier maken dan het was: ik vond het doodeng om in het diepe te springen. Om te vertrouwen op het tuigje waaraan ik hing, en op de lijn die vast zat aan de rots. De eerste meters die ik naar beneden zoefde, gilde ik als een speenvarken. Totdat ik me realiseerde: ‘hé, ik vind dit eigenlijk heel gaaf!’.

De kracht van zelfkennis

Ik heb weer ervaren wat er gebeurt als ik me niet veilig voel. Door mijn kennis van het zenuwstelsel begreep ik wat er gebeurde. Dat gaf enige rust, ondanks de paniek die ik voelde. Ik herkende de signalen, omdat ik ondertussen een beetje weet hoe ik in elkaar zit en hoe het voelt als mijn zenuwstelsel ontregeld raakt. Daardoor kon ik wat afstand nemen tot mijn gedachten en gevoelens. 

Een deel van mij kon ‘toeschouwer’ blijven, zoals dit ook wel wordt genoemd in yoga en meditatie. En ook al zat een deel van mij midden in de paniekgevoelens, een ander deel van mij kon dit blijven observeren. 

Het zenuwstelsel reguleren in contact met een ander

Het contact met mijn vriendin zorgde ervoor dat ik weer terug kon komen in een gevoel van veiligheid. Als je zenuwstelsel ontregeld is, is contact met iemand die op dat moment rustig is één van de beste manieren om weer terug te komen in een ervaring van veiligheid (co-regulatie wordt dat genoemd).

En wie weet, misschien zou het me uiteindelijk ook wel gelukt zijn om mezelf weer naar een gevoel van veiligheid te reguleren. Maar dat had waarschijnlijk een stuk langer geduurd. En, nog belangrijker: dan had ik de ervaringen van samen-ergens-doorheen-gaan niet gehad. En dan had ik ook niet de positieve reactie gekregen toen ik mijn kwetsbaarheid had laten zien. Ik weet zeker dat juist deze elementen ertoe hebben bijgedragen dat dit een onvergetelijke ervaring werd.  

Binnen je comfortzone blijven?

Een van de grootste lessen die ik geleerd heb van deze onderneming, is dat het geweldig kan uitpakken als je buiten je comfortzone treedt. Als je iets doet wat je nog nooit hebt gedaan, en heel spannend vindt. De kick die je krijgt als het je dan lukt is onvergelijkbaar!

En juist doordat ik die paniek had gevoeld aan het begin van de activiteit, werd deze kick groter. Want ik had iets overwonnen! Ik heb doorgezet, ook al was de neiging om te stoppen overweldigend groot. 

En ik heb het niet alleen hoeven doorstaan. Ik was met iemand die me begreep, en die zelf ook haar eigen angsten had om te overwinnen (hallo, hoogtevrees!). Achteraf, met de voeten weer op de vaste grond, bleven mijn vriendin en ik tegen elkaar roepen ‘We hebben het gedaan! Het is ons gelukt!’. We waren zo trots op onszelf en elkaar!

Ik weet zeker dat deze ervaring er één is die de rest van mijn leven bij me blijft. Net als de andere keren dat ik mezelf uitgedaagd heb om iets te doen wat ik nog nooit had gedaan, en waarvan ik niet wist of ik het zou kunnen. Het werkt enorm bekrachtigend om jezelf uit te dagen en te merken dat je het kunt!

Je grenzen met vriendelijkheid onderzoeken

Iedereen die mij een beetje kent weet dat ik geen voorstander ben van over je grenzen heen gaan. Als yogadocent moedig ik mijn deelnemers juist aan om goed te luisteren naar hun lichaam en hun (fysieke en mentale) grenzen. Zodat ze deze op een zachte, nieuwsgierige manier kunnen onderzoeken. Om je grenzen te verkennen heb je veiligheid nodig. En mijn rol als yogadocent is om zorg te dragen voor een veilige omgeving en sfeer. Waarin deelnemers veilig kunnen experimenteren en onderzoeken.  

En verrassend genoeg betekent dit vaak dat mensen meer kunnen dan ze dachten. Maar niet omdat ze zichzelf hebben gepusht! Maar omdat ze hebben geluisterd naar hun lichaam, hun grenzen hebben gerespecteerd, en deze op een zachte, liefdevolle manier zijn gaan verkennen. En dan blijken grenzen toch ineens niet vast te staan, maar flexibel te zijn. En soms verbaas je jezelf dan ineens! Voor je het weet sta je op 50 meter hoogte, hang je met een haak aan een touw en spring je naar beneden 😉

En jij?
Heb jij ook wel eens iets gedaan dat ver buiten je comfortzone lag? Hoe pakte dat uit voor je? Of herken je iets anders dat ik heb geschreven, of juist helemaal niet? Ik ben heel benieuwd, dus laat het me vooral weten!

Liefs, Karen

P.s. Hieronder een paar foto’s van het klimavontuur. Met onze mooie klimtuigjes en helmen op. De foto met de ladder is op het hoogste punt genomen. Niet slecht, dat uitzicht over de Ourthe en de bomen, toch?

Meer lezen?
Check mijn andere blogs over yoga en meditatie, het zenuwstelsel en chakra’s.